بهترین روش برای پیشگیری از ابتلای گوسفند و بز به بیماری های واگیر و شایع واکسیناسیون به موقع آن ها است. بسیاری از بیماری های واگیر در دام ها می تواند بسیار کشنده باشد و باعث زیان بسیار برای دامدار شود. یک دامدار نمونه و موفق باید برنامه ای برای واکسیناسیون دام های خود داشته باشد و این برنامه واکسیناسیون دام خود را در اولویت بقیه امور قرار دهد.
مهمترین واکسن های گوسفند و بز:
- واکسن آبله:
این واکسن در بز ها و گوسفندان استفاده میشود زیرا که این بیماری یکی از بیماری های شایع در دام های سبک می باشد.
برای گوسفندان واکسن آبله به میزان نیم سی سی و به صورت زیر پوستی تزریق می شود. این واکسن باید برای گوسفند به طور سالیانه تکرار شود و البته تزریق آن برای گوسفند آبستن در ماه آخر توصیه نمی شود.
برای بز نیز مانند گوسفند واکسن آبله به میزان نیم سی سی و به صورت زیر پوستی تزریق می شود. همچنین برای بز نیز به طور سالیانه تکرار شود و تزریق آن برای بز آبستن در ماه آخر توصیه نمی شود.
- واکسن بروسلوز یا واکسن تب مالت:
بیماری تب مالت یکی از شایع ترین بیماری های دامی است که واکسنهای مختلفی برای مقابله با آن وجود دارد. این واکسن ها برای گاوها، گوساله ها، گوسفند و بز متفاوت می باشد.
برای پیشگیری از ابتلای گوسفند و بز بالغ به این بیماری کشنده از واکسن I Rev استفاده می شود. همچنین برای بره ها و بزغاله های ۴ ماهه واکسن تب مالت تزریق شده و یک ماه پیش از فصل تولید مثل این واکسن باید مجددا تزریق شود.
- واکسن شاربن:
یکی دیگر از بیماری های واگیر و شایع دامی بیماری سیاه زخم یا شاربن است که اجرای برنامه واکسیناسیون آن برای تمامی دام ها مانند گاوها، گوسفند و بز و … ضروری است. واکسن شاربن باید پس از ۳ ماهگی به دام تزریق شود و به طور سالیانه تکرار شود.
بهترین زمان برای این واکسیناسیون نیمه اسفند تا پایان فصل بهار است. تزریق واکسن شاربن برای دام هایی که در ماه آخر آبستنی هستند ممنوع می باشد.
- واکسن آنتروتوکسمی:
یکی دیگر از واکسیناسیون های معمول برای گوسفند و بز واکسن بیماری آنتروتوکسمی یا علفی می باشد. تزریق این واکسن برای میش ها به صورت دو تزریق با فاصله دو هفته ای صورت می گیرد. البته برای میش های باردار تزریق این واکسن در دو هفته آخر آبستنی توصیه نمی شود.
همچنین انجام این واکسیناسیون برای بره های دو ماهه نیز ضروری است. اولین تزریق در بره هایی که مادرشان نسبت به این بیماری واکسینه بوده است باید در دو ماهگی صورت می گیرد و یادآور آن ۳-۴ هفته بعد انجام شود. اما در صورتی که مادر بره نسبت به این بیماری واکسیناسیون نشده باشد تزریق مرحله اول این واکسن باید در سن۲ هفتگی بره صورت گرفته و یادآور آن ۳-۴ هفته بعد تزریق شود.
- واکسن تب برفکی:
این بیماری در گاوها، گوسفند و بز مشاهده می شود. این واکسن برای اولین بار باید در ۴ ماهگی تزریق شود و سپس ۳-۴ هفته بعد تکرار شود. واکسیناسیون تب برفکی باید هر ۴– ۶ ماه تکرار شود. زمان این واکسیناسیون نباید با واکسیناسیون دیگر بیماری های ویروسی تداخل پیدا کند.